پاسپورت

پاسپورت چیست؟

پاسپورت (passport) یا گذرنامه یک سند مسافرتی است که دولت یک کشور برای شهروندانش صادر می‌کند و هویت و ملیت فرد متقاضی را برای سفرهای بین المللی و خروج از کشور تایید می‌کند. گذرنامه‌ دفترچه‌ کوچکی است که حاوی طلاعات نام و نام خانوادگی، محل تولد، تاریخ تولد، تاریخ صدور، تاریخ انقضا، شماره گذرنامه و عکس دارنده پاسپورت است.

انواع پاسپورت در ایران

در ایران ۳ نوع پاسپورت برای خروج از کشور وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

• پاسپورت گردشگری

  گذرنامه یا پاسپورت گردشگری که به آن گذرنامه توریستی هم می‌گویند، عمومی‌ترین نوع گذرنامه است. این پاسپورت به قصد سفر، تحصیل و تجارت (کاری) صادر می‌شود.

• پاسپورت دیپلماتیک

  این گذرنامه مختص دیپلمات‌ها و مسئولین سیاسی کشورها صادر می‌شود. این نوع پاسپورت قوانین خاص خود را برای صدور دارد.

• پاسپورت خدمت

  گذرنامه خدمت مختص کارمندان دولت است که بتوانند برای انجام ماموریت‌های کاری به راحتی به خارج از کشور سفر کنند. این پاسپورت هم مثل پاسپورت دیپلماتیک قوانین خاص خود را دارد.

• پاسپورت زیارتی

  پاسپورت زیارتی فقط مختص ایام محرم و صفر است و برای سفر اربعین استفاده می‌شود.

شرایط گرفتن پاسپورت

گرفتن پاسپورت در هرکشوری شرایط خاص خود را دارد. معمولا برای بررسی شرایط گرفتن پاسپورت باید وب سایت دولتی کشور خود را بررسی کنید. اما به طور کلی شرایط درخواست پاسپورت به این صورت است که باید فرم درخواست گذرنامه را پر کنید و مدرک هویت و شهروندی خود را ارائه دهید. سپس عکس‌هایی به اندازه گذرنامه ارائه دهید و دو مرجع را در فرم درخواست ذکر کنید و هزینه درخواست را بپردازید.

شرایط گرفتن پاسپورت افراد زیر ۱۸ سال

افراد زیر ۱۸ سال برای گرفتن پاسپورت حتما به اجازه کتبی پدر یا قیم قانونی نیاز دارند.

مدت زمان صدور پاسپورت ۱۴۰۲

مدت زمان صدور پاسپورت در ایران یک تا سه روز است و مدت زمانی که طول می‌کشد تا پاسپورت توسط پست به دست متقاضی برسد ۵ تا ۷ روز کاری است. زمان تمدید پاسپورت با زمان صدور پاسپورت تفاوت آنچنانی ندارد؛ زیرا مراحل صدور و تمدید پاسپورت یکسان است. 

مدارک لازم برای پاسپورت ۱۴۰۲

مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت به شرح زیر است:

• اصل شناسنامه و کارت ملی
• عکسی که در دفاتر پلیس+۱۰ گرفته شده است
• اجازه محضری از سوی پدر و یا قیم قانونی برای افراد زیر ۱۸ سال لازم است
• ارائه دفترچه بیمه و گواهی اشتغال به تحصیل برای افراد زیر ۱۵ سال ضروری است
• بازنشستگان نظامی پایین ۵ سال باید اجازه کتبی داشته باشند
• بازنشستگان نظامی پایین ۵ سال باید کارت کانون بازنشستگان را ارائه دهند
• نظامی‌های مشغول به کار باید نامه موافقت حفاظت یگان را ابتدا به دبیرخانه اداره گذرنامه و سپس به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی ارائه دهند

مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت آقایان

هنگام اخذ پاسپورت ایران علاوه بر مدارکی که در بالا اشاره کردیم، آقایان باید مدارک اختصاصی را برای اخذ گذرنامه خود ارائه دهند.

مدارک درخواست پاسپورت آقایان عبارتند از:

• آقایان باید اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت هوشمند خود را ارائه دهند
• مشمولان وظیفه همچنین می‌توانند مجوز رسمی از سازمان وظیفه عمومی را ارائه دهند
• افرادی که کارت معافیت آن‌ها قدیمی است باید برای معافیت هوشمند اقدام کنند. سپس بعد از ۲۴ ساعت می‌توانند با ارائه برگه ثبت درخواست تعویض کارت، درخواست گذرنامه دهند
• دانشجویان آقا باید از محل تحصیل خود مجوز کتبی دریافت کنند، سپس آن را به سازمان نظام وظیفه عمومی تحویل دهند
• افرادی که سن آن‌ها بالای ۵۰ سال است، نیازی به ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت ندارند

مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت بانوان

بانوان هم مانند آقایان باید برای اخذ پاسپورت علاوه‌بر ارائه مدارک اصلی، مدارک اختصاصی را ارائه کنند. این مدارک شامل موارد زیر می‌شود.

مدارک درخواست پاسپورت خانم‌ها عبارتند از:

• بانوان متاهل باید از همسر خود اجازه کتبی و محضری داشته باشند
• بانوانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند نیاز به اجازه کتبی و محضری همسر ندارند
• همچنین افرادی که از همسر خود طلاق گرفته‌اند باید اصل طلاق‌نامه خود را تحویل دهند
• افرادی که همسر خود را از دست داده‌اند، باید گواهی فوت و اصل شناسنامه باطل شده همسر خود را ارائه دهند

شرایط عکس پاسپورت ۱۴۰۲

ذکر این نکته ضروری است که برای اخذ پاسپورت در مرحله اول باید بدانیم که عکس پاسپورت چه ویژگی‌هایی دارد. نکته اول این است که تمام دفاتر پلیس+۱۰، عکس‌برداری و اثر انگشت و کپی مدارک را انجام می‌دهند. عکس‌ها باید در سایز ۶×۴ گرفته شود. کسانی که جراحی زیبایی انجام داده‌اند و عکس جدید آن‌ها با عکس کارت ملی و شناسنامه تفاوت زیادی داشته باشد باید از پزشک جراح خود گواهی دریافت کنند و ارائه دهند.

افراد زیر نمی‌توانند از کیوسک‌های دفاتر برای عکس‌برداری استفاده کنند:

• نوزادان زیر ۳ سال
• اقلیت‌های مذهبی که محاسن خاص دارند
• بیمارانی که شیمی درمانی می‌کنند
• افرادی که از ناحیه سر دچار آسیب‌دیدگی هستند
• افرادی که جراحی زیبایی انجام داده‌اند و هنوز دوره درمان را کامل نکرده‌اند

مراحل گرفتن پاسپورت

اخذ پاسپورت مراحل سخت و پیچیده‌ای ندارد و شما می‌توانید به راحتی در چند ساعت برای درخواست گذرنامه خود اقدام کنید. مراحل گرفتن پاسپورت به شرح زیر است:

• ابتدا باید به یک مرکز خدمات پلیس ۱۰+ در نزدیکی محل سکونت خود مراجعه کنید
• سپس باید مدارک پاسپورت را ارائه دهید ( در مورد مدارک به طور کامل توضیح داده‌ایم.)
• در ادامه از متصدی درخواست فرم پاسپورت می‌کنید.
• داخل فرم را که شامل مشخصات شما می‌شود را پر کنید
• در مرحله بعد باید به باجه عکاسی روید و برای گرفتن عکس و اثر انگشت الکترونیکی اقدام کنید
• برای دریافت گذرنامه باید هزینه‌ای را پرداخت کنید
• در آخر فقط باید منتظر پست شدن پاسپورت خود بمانید و رسیدی را که از دفاتر پلیس +۱۰ گرفته‌اید را به پستچی تحویل دهید و مراحل اخذ گذرنامه تمام می‌شود

هزینه گرفتن پاسپورت در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟

به هرحال مراحل اخذ پاسپورت هزینه‌هایی دارد که مربوط به عوارض نیروی انتظامی و شهرداری، هزینه دفاتر پلیس +۱۰ ، هزینه های پستی، ثبت احوال و عکس می‌شود. هزینه‌های دریافت پاسپورت عموما هرسال تغییر می‌کند. اما به طور کلی هزینه پاسپورت در سال ۱۴۰۲ مبلغ ۴۵۳٬۴۳۷ هزار تومان می‌شود. هزینه‌ پاسپورت را باید از طریق دستگاه کارتخوان در پلیس +۱۰ واریز کنید و روش‌های دیگر برای پرداخت مبلغ پذیرفته نیست.

جدول هزینه پاسپورت در سال ۱۴۰۲:

پاسپورت دانشجویی

به پاسپورتی که برای افراد مشمول خدمت سربازی و دانش آموز صادر می‌شود، پاسپورت دانشجویی می‌گوییم. گرفتن پاسپورت دانشجویی با گذاشتن وثیقه امکان پذیر است. اعتبار پاسپورت دانشجویی ۵ سال است و از نظر ظاهری با پاسپورت‌های دیگر فرقی ندارد. تنها تفاوت این پاسپورت با پاسپورت‌های دیگر در مجوز خروج از کشور است. مجوز خروج از کشور مجوزی است که به شما اجازه می‌دهد در بازه اعلام شده از کشور خارج شوید.

شرایط اخذ پاسپورت دانشجویی

قوانین و شرایط گرفتن پاسپورت حین خدمت نسبت به کسانی که کارت پایان خدمت دارند، متفاوت است. براساس قانون افرادی که سن قانونی داشته باشند مشمول خدمت وظیفه می‌شوند. مگر اینکه کارت معافیت از خدمت داشته باشند یا اینکه مشمول معافیت تحصیلی شده باشند. حال در مورد شرایط افرادی که سرباز هستند و می‌خواهند برای اخذ پاسپورت اقدام کنند توضیح می‌دهیم.

• شرایط اخذ پاسپورت بدون کارت پایان خدمت:
• غیبت نداشته باشند.
• معافیت تحصیلی داشته باشند یا وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشند.
• در سنوات اولیه تحصیلی و یا سنوات ارفاقی باشند.
• تحصیل آنان به پایان رسیده باشد و در مهلت معرفی یکساله هستند.
• وثیقه مورد نیاز برای مراجعت به موقع به کشور بگذارند.
• برای دانشجویان درخواست مجوز خروج موقت از کشور داشته باشند.

مراحل گرفتن پاسپورت دانشجویی

اولین مرحله برای گرفتن پاسپورت دانشجویی گرفتن مجوز خروج از کشور است. مراحل گرفتن مجوز خروج از کشور به شرح زیر است

• دریافت شماره مدرک نظام وظیفه برای گذرنامه یا کد سخا
• ثبت درخواست خروج از کشور از طریق سایت خدمات الکترونیک انتظامی
• مراجعه به دانشگاه محل تحصیلتون و گرفتن تاییدیه تحصیلی
• ساخت حساب بانک قوامین
• مراجعه به سایت و قراردادن و وثیقه خروج از کشور
• مراجعه به پلیس+۱۰ و پر کردن مدارک جهت دریافت پاسپورت

مرحله ۱: گرفتن کد سخا

کد سخا یک کد پنج رقمی منحصر به فرد است که کلید ورود به سامانه الکترونیکی نظام وظیفه است. برای گرفتن کد سخا مورد نیاز برای پاسپورت دانشجویی مدارک زیر لازم است:

• یک قطعه عکس ۴*۳
• اصل کارت ملی
• اصل شناسنامه عکس‌دار
• کپی از دوطرف کارت ملی
• هزینه تشکیل پرونده

بعد از مراجعه به دفتر پلیس+۱۰ و درخواست برای اخذ کد سخا و پرداخت هزینه‌ّای لازم کد سخای شما صادر می‌شود.

مرحله ۲: مراجعه به سایت خدمات الکترونیک انتظامی

در این مرحله باید به پورتال خدمات الکترونیک انتظامی مراجعه کنید و با کد ملی و کد سخای صادر شده در مرحله قبل وارد سامانه شوید. فیلدهای مربوطه را پر کنید و بازه زمانی سفر خود را مشخص کنید. در این قسمت با توجه به نوع سفری که دارید مبلغ وثیقه برای شما مشخص می‌شود. مبلغ وثیقه دانشجویی از تاریخ یک دی ماه از مبلغ ۲۲٫۵ میلیون تومان به ۴۰ میلیون تومان بدون سود و ۴۶ میلیون تومان با سود تغییر پیدا کرده است.

جدول میزان وثیقه مشمولین خدمت سربازی برای مجوز خروج از کشور سال ۱۴۰۲

مدت اعتبار پاسپورت

تمام مدارک هویتی ما مثل پاسپورت تاریخ انقضا دارد. براساس قوانین اعتبار پاسپورت شما تا پنج سال است. پس از پایان مدت اعتبار پاسپورت ، باید برای تمدید آن با ارائه مدارک مورد نیاز اقدام کند. اما ذکر این نکته ضروری است که قبل از سفر به یک کشور خارجی باید حتما پاسپورت خود را چک کنید که حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد. در صورتی که گذرنامه شما کمتر از ۶ ماه اعتبار داشته باشد ممکن است نتوانید به بعضی از کشورها سفر کنید.

تمدید پاسپورت به چه صورت انجام می‌گیرد؟

اخذ پاسپورت تمدید شده هم شرایط و مراحلی دارد که باید آن را به درستی طی کنید. در گام اول برای تمدید گذرنامه خود باید به نزدیک‌ترین دفتر پلیس+ ۱۰ مراجعه کنید. مدارک خود را به همراه فرم‌هایی که تکمیل شده تحویل دهید. سپس بین سه تا ۱۰ روز کاری پاسپورت برای شما ارسال می‌شود. مدارک مورد نیاز برای تمدید پاسپورت با مدارک لازم برای صدور پاسپورت یکسان است.

گرفتن پاسپورت المثنی در چه صورت امکان‌پذیر است؟

اگر به هر دلیلی پاسپورت خود را گم کردید می‌توانید برای اخذ پاسپورت المثنی خود اقدام کنید. در این صورت ابتدا برای گزارش مفقودی پاسپورت خود باید به اداره گذرنامه مراجعه کنید، سپس برای گرفتن پاسپورت المثنی از پلیس+۱۰ کمک بگیرد. اگر مدت اعتبار گذرنامه شما تمام شده است دیگر نیازی نیست به اداره گذرنامه مراجعه کنید، بلکه همان مراجعه به دفاتر پلیس+۱۰ کافی است.

گرفتن پاسپورت حیوانات

هنگام مهاجرت یا سفر با حیوان خانگی، داشتن پاسپورت حیوانات ضروری است. پاسپورت حیوانات شامل مواردی مانند شناسایی حیوان خانگی شما، مالکیت و اطلاعات پزشکی مثل واکسیناسیون می‌شود. اگر حیوان خانگی شما گذرنامه حیوان خانگی معتبر داشته باشد، می‌تواند بدون قرنطینه بین کشورهای اتحادیه اروپا و سایر کشورهایی که پاسپورت حیوان خانگی را می‌پذیرند، سفر کند.

اگر سفر حیوان خانگی شما برای حضور در مسابقات ورزشی یا نمایشگاه‌ها باشد باید اسناد کتبی ارائه دهید که حیوان شما در این رویدادها ثبت‌نام شده است.

نکات مربوط به اخذ پاسپورت حیوانات

• نشانه گذاری ( میکروچیپ): زیر پوست حیوان خانگی شما تراش بارکد داری زده می‌شود. این بارکد با کد روی شناسنامه حیوان شما یکسان است و نشان دهنده آن است که حیوان خانگی شما شناسنامه دارد
• واکسیناسیون هاری
• تست آنتی بادی هاری (این تست بین ۱ تا ۳ ماه زمان خواهد برد)
• گواهی سلامت ( دارای اعتبار یک هفته ای است)
• بیمه حیوانات

مدارک مربوط به خروج حیوان خانگی:

• شناسنامه و پاسپورت حیوان خانگی
• پاسپورت مسافر و کپی آن
• کارت میکروچیپ
• برگه واکسیناسیون حیوان
• گواهی سلامت دامپزشکی
• دفترچه بهداشتی و کپی آن
• ارائه فیش واریزی حیوان خانگی
• تست خون برای آنتی‌بادی هاری

حمل حیوان خانگی:

هنگام حمل حیوان خانگی‌ باید ابتدا به آژانس هواپیمایی خود اطلاع دهید و سپس هزینه‌ آن را پرداخت کنید. این هزینه با توجه به وزن حیوان شما تعیین می‌شود. همچنین محل نگهداری حیوان شما نسبت به وزن او متفاوت است.

پاسپورت زیارتی چیست؟

پاسپورت زیارتی در ایام محرم و صفر فقط با هدف زیارت به کشور عراق صادر می‌شود؛ امکان سفر به عراق با این نوع گذرنامه در ایام غیر از اربعین و ماه صفر امکان‌پذیر نیست.

در واقع گذرنامه زیارتی نوعی مدرک معتبر برای ورود به کشور عراق است که صرفاً جهت زیارت عتبات عالیات صادر شده‌ است.

طبق برآوردهای انجام‌شده توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا، بیشترین صدور پاسپورت اربعین برای مراسم راهپیمایی اربعین بوده است.

دلیل اصلی برای صدور این نوع پاسپورت ویژه اربعین، تسهیل سفر هرساله اربعین برای زائران است. پاسپورت ویژه اربعین در اسرع وقت صادر می‌شود و برگه‌های کم‌تری دارد؛ درعین‌حال هزینه صدور آن نیز نسبت‌به سایر پاسپورت‌ها پایین‌تر است. طبق اطلاعیه سخنگوی فراجا هزینه صدور گذرنامه زیارتی معادل ۵۰ هزار تومان اعلام شده است. اعتبار این گذرنامه‌های زیارتی، همچون سایر گذرنامه‌ها پنج سال است.

مدارک موردنیاز گذرنامه زیارتی چیست؟

• کارت‌ملی و شناسنامه (درصورت نداشتن کارت ملی، برگه‌تأیید ثبت‌احوال ارائه شود)
• رضایت‌نامه همسر از دفترخانه‌های رسمی برای بانوان شوهردار
• ارائه گواهی‌فوت یا طلاق‌نامه برای بانوانی که همسرشان فوت کرده یا جدا شده‌اند. (درصورت عدم‌دسترسی به همسر ارائه نامه از مرجع قضایی لازم است.)
• تصویر رضایت رسمی از ولی یا قیم قانونی برای افراد کمتراز ۱۸ سال
• درصورت عدم‌ثبت عکس قبلی در سامانه ارائه عکس‌رنگی زمینه سفید در ابعاد ۴×۶ ویژه گذرنامه
• کارت پایان خدمت برای آقایان در رده‌سنی ۱۸ تا ۵۰
• ارائه مجوز حفاظت اطلاعات برای سربازان وظیفه

نحوه ثبت نام پاسپورت اربعین چگونه است؟

ثبت‌نام پاسپورت زیارتی به دو روش آنلاین و حضوری انجام می‌شود. افراد متقاضی بسته به شرایط خود ازهر دو روش می‌توانند اقدام کنند.

روش‌های زیر توسط پلیس گذرنامه و مهاجرت فراجا کشور اعلام شده است که عبارتند از:

ثبت‌نام آنلاین ازطریق سامانه پلیس من

1. ابتدا اپلیکیشن پلیس‌ من را نصب کنید. سپس از بخش درخواست اینترنتی دریافت گذرنامه زیارتی وارد قسمت احرازهویت شوید و کدسخا را از پنجره خدمات فراجا دریافت کنید.
2. برای ثبت‌نام حتما شماره‌تلفن شخص متقاضی باید متعلق به کدملی ثبت شده باشد.
3. بعداز ورود اطلاعات هویتی و تکمیل ثبت‌نام، از قسمت منو اپلیکیشن به خدمات پلیس مهاجرت و گذرنامه واردشوید و برروی گزینه درخواست صدرو گذرنامه زیارتی کلیک‌کنید.
4. پس‌از تکمیل اطلاعات یک پیامک تایید و ثبت موفقیت‌آمیز درخواست گذرنامه برای شما ارسال خواهدشد.

ثبت‌نام حضوری بامراجعه به دفاتراداره مهاجرت و گذرنامه

ثبت‌نام حضوری برای اخذ پاسپورت زیارتی مراجعه به دفاتر اداره مهاجرت و گذرنامه (نه دفاتر پلیس +۱۰) است. اقدامات و مدارک لازم برای این مرحله عمدتاً مشابه شرایط دریافت سایر گذرنامه های بین المللی است. مدارک‌هویتی مانند شناسنامه، کارت ملی، شماره‌همراه متعلق به همان کدملی را به شعبه‌های مربوطه تحویل بدهید. سپس فرایند صدور و چاپ پاسپورت دراسرع‌وقت انجام و ازطریق پست ارسال خواهدشد.

مدت زمان صدور گذرنامه زیارتی چقدر است؟

معمولا بعداز تکمیل کلیه مراحل ثبت‌نام پاسپورت عراقی و صدور‌گذرنامه، حدود ۱۰ روزکاری تا دوهفته زمان لازم است تا پاسپورت اربعین توسط اداره پست تحویل فرد متقاضی شود.

برای پیگیری زمان صدور می‌توانید با شماره گیری کددستوری #۱۱۰* از وضعیت گذرنامه زیارتی خود مطلع شوید.

خطرات گرفتن پاسپورت جعلی

بسیاری از افراد به دلایل مختلف به جای اخذ پاسپورت به شکل اصولی برای گرفتن پاسپورت شباهتی یا جعلی اقدام می‌کنند. قطعا جعل اسناد هویتی افراد خطرات و مجازاتی در پی خواهد داشت. در ادامه به خطرات این نوع گذرنامه می‌پردازیم.

اگر پاسپورت جعلی شما مفقود یا دزدیده شود باید اعلام سرقت کنید. در این صورت مسئولان مربوطه می‌توانند شمارا برای جعل پاسپورت دستگیر کنند.

با اخذ پاسپورت شباهتی، به هیچ عنوان نمی‌توانید در کشورهای آمریکایی و اروپایی به کار مشغول شوید. شهروندان و تبعه کشورهای اروپای و آمریکایی دارای یک کد شناسایی ملی هستند که از این طریق متوجه جعل بودن گذرنامه شما می‌شوند.

در صورت دستگیری فرد جعل کننده پاسپورت، علاوه‌بر پرداخت جریمه به چند سال حبس محکوم می‌شود. همچنین از امکانات زیادی محدود می‌شود و نام او در لیست سیاه پلیس بین‌الملل قرار می‌گیرد.